برنج یکی از مهم ترین غلات مصرفی در ایران و سراسر جهان است. کاشت آن نیز دارای مراحل خاص خود است. برای رسیدن به کیفیت عالی، باید گام‌های زیادی طی شود و شرایط مناسب برای کشت برنج باید عایت شود تا محصول مرغوبی به دست مصرف‌کننده برسد.
برای برداشت برنج با کیفیت و طعم عالی، آشنایی با روش‌های کاشتاین محصول بسیار حائز اهمیت است. استفاده از بهترین روش‌ها می‌تواند به کسب محصول با کیفیت و مرغوب کمک کند.
فروشگاه حاج یوسف به عنوان بزرگترین مرکز عرضه برنج ایرانی اصل، با بسته‌بندی جذاب و استفاده از تجهیزات مکانیزه، محصول با کیفیتی را در گیلان تولید و به بازار عرضه می‌کند. هدف این مجموعه ارائه محصولات با کیفیتی است که شما را راضی کند.
اهمیت کاشت برنج
برنج، یکی از مهم‌ترین غلات حاوی نشاسته است و به عنوان یکی از پایه‌های اصلی رژیم غذایی حدود نیمی از جمعیت جهان محسوب می‌شود. رشد انواع آن مانند برنج طارم درجه یک به عنوان یک محصول غذایی، اقتصاد کشاورزی و حفظ تعادل اکوسیستم کره زمین، از اهمیت بسزایی برخوردار است.
عوامل موثر در شرایط مناسب برای کشت برنج
• دما: میانگین دمای مورد نیاز برای رشد باید بین ۲۰ تا ۳۷ درجه سانتیگراد باشد. افزایش دما در اوایل فصل زراعی یا آبیاری مزرعه با آب گرم می‌تواند منجر به تأخیر در رسیدن دانه‌ها شود.
• نور: نور نیز یکی از عوامل مؤثر در رشد گیاه است. در اوایل فصل زراعی، شدت نور ممکن است به عنوان یک عامل محدود کننده برای رشد محسوب شود. با پیشرفت فصل زراعی، به خصوص در زمان تشکیل خوشه، رقابت برای جذب نور بین گیاهان افزایش می‌یابد.
• رطوبت: میزان رطوبت مناسب برای گلدهی گیاه در بازه ۷۰ تا ۸۰ درصد واقع می‌شود. رطوبت کمتر از ۴۰ درصد می‌تواند به عنوان یک عامل بازدارنده برای گلدهی این گیاه محسوب شود.
• آب: برخلاف سایر غلات، برنج نیازمند حجم بیشتری از آب است. بیش از هشتاد درصد آب مورد نیاز برای تولید این گیاه در سراسر جهان، به ویژه در نواحی استوایی، از باران تأمین می‌شود.
بقیه نیازهای آبی از طریق رودخانه‌ها و چاه‌ها تأمین می‌شود.
• خاک: این محصول در انواع مختلف خاک، از خاک‌های فقیر تا غنی، با فرض اینکه منابع آب کافی فراهم باشد، می‌تواند رشد کند. با این حال، مقدار مصرف آب در خاک‌های سبک معمولاً بیشتر از آن در خاک‌های سنگین است.
مناسب‌ترین خاک و شرایط مناسب برای کشت برنج، خاک رسی با لایه غیرقابل نفوذ در عمق ۵۰ تا ۱۵۰ سانتیمتری و همراه با مقدار زیادی مواد آلی است.
مراحل کاشت برنج
روش‌های متفاوتی برای کاشت انواع محصول مانند برنج صدری وجود دارد، از جمله کاشت سنتی، کاشت مکانیزه، کاشت قطره‌ای، خشکه‌کاری و غیره. با این حال، هر یک از این روش‌ها راهبردها و تکنیک‌های خاص خود را دارند، اما همه آن‌ها در کل یک روند مشابه و مشترک را دنبال می‌کنند.
1. انتخاب و تهیه بذر مناسب
برای کاشت برنج، ابتدا باید بذر آن را تهیه کنیم. برای این منظور، می‌توانید به فروشگاه‌های باغبانی یا کشاورزی مراجعه کنید. همچنین، می‌توانید از نصیحت‌ها و تجربیات کشاورزان با تجربه در این زمینه نیز بهره‌برداری کنید.
2. انتخاب محل کاشت برنج
پس از انتخاب بذر، نوبت به انتخاب خاک مورد نظر از شرایط مناسب برای کشت برنج می‌رسد. بهتر است که خاک منطقه مورد نظر شما از نوع گل رس با بافتی کمی اسیدی شده باشد، تا بتواند بهترین نتیجه را در زمان کاشت و برداشت ارائه دهد.
همچنین، می‌توانید در این مرحله بذر خود را در سطل‌های پلاستیکی پر از خاک گل رس بکارید.
برای این کار باید مکانی را انتخاب کنید که بتواند نور کامل خورشید را دریافت کند؛ زیرا کاشت آن نیازمند نور و دمای بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است.
همچنین، تغییر فصول را نیز در نظر بگیرید؛ زیرا در طول کاشت برنج، یک فصل رشد طولانی و نسبتاً گرم از حدود ۳ تا ۶ ماه مورد نیاز است.
3. آماده سازی بذر ها برای جوانه زنی
این مرحله از کاشت باید ۳۰ الی ۵۵ گرم از بذر را آماده نمایید.در مرحله بعد آن‌ها را در آب خیس کرده و اجازه دهید تا برای کشت آماده شوند. مهم است که بذرها در این مرحله به مدت حداکثر ۱۲ ساعت خیس شوند، اما این زمان نباید بیش از ۳۶ ساعت باشد.
4. آماده سازی زمین برای کشت برنج
در این مرحله، وقت آماده‌سازی زمین برای کشت فرا رسیده است. بیشتر کشاورزان در این مرحله ترجیح می‌دهند که کارها را به صورت ردیفی انجام دهند. زیرا این روش موجب ایجاد شرایط مناسب‌تری برای هرس علف‌های هرز و کنترل بهتر آب در میان آن‌ها می‌شود.
5. کاشت برنج در خاک
در این مرحله از کاشت، که در فصل بهار یا پاییز انجام می‌شود، شما باید بذر را در سرتاسر زمین خود کاشته و آن را در زمین فراگیرید. این فعلیت را می‌توان به‌صورت دستی یا با استفاده از ماشین انجام داد، اما باید توجه داشته باشید که محل کاشت نیاز به آب زیادی دارد.
بنابراین، قاب کردن فضاهای کوچک‌تر نسبت به فضاهای بزرگتر ساده‌تر و مدیریت آن را آسان‌تر خواهد کرد. در صورت داشتن زمین بزرگ، بهتر است آن را تقسیم بندی کرده تا بتوانید کاشت برنج را به‌راحتی مدیریت و نگهداری کنید.
همچنین، اگر فصل کاشت را در پاییز انتخاب کرده‌اید، بهتر است حتماً در بهار علف‌های هرز را از بین ببرید. زیرا بذرهای آن برای رشد به فضا و مواد غذایی نیاز دارند و نباید توسط علف‌های هرز محدود شوند.
روش های مختلف کاشت برنج
روش‌های کاشت برنج از دستی تا مکانیزه، از سنتی تا پیشرفته متنوع است. روش‌های رایج شامل موارد زیر می‌شود:
• کاشت برنج در شرایط مرطوب
این روش کاشت اکثراً در مناطق شالیزاری به‌کار می‌رود. در ابتدا، برای غوطه‌وری بوته‌ها، آب به شالیزارها تزریق می‌شود و پیش از برداشت، آب را تخلیه می‌کنند. این روش معمولاً برای کشت در مناطق شمالی استفاده می‌شود.
• کاشت برنج در شرایط آب وهوایی خشک
این روش کاشت برای محصولات شالیزاری در مناطقی با بارندگی کمتر یا با کمبود منابع آب مناسب است. از این نوع کاشت به‌طور خاص برای مناطقی مانند خوزستان استفاده می‌شود.
• کاشت برنج در ارتفاعات
در مناطق کوهستانی که توپوگرافی غرقاب کردن مزارع را ناممکن می‌سازد، استفاده از روش کشاورزی پلکانی برای کاشت محصولات از جمله برنج بسیار رایج است. این روش امکان رشد محصولات را در شیب‌ها فراهم می‌کند و باعث کاهش حداقلی فرسایش خاک می‌شود.
• کاشت برنج به روش هوازی یا ایروپونیک
در نواحی کم‌آب یا با کمبود منابع آب، و همچنین در مکان‌هایی که امکان غرقاب و بارندگی زیاد وجود ندارد، از این روش کاشت استفاده می‌شود. در این روش، اهمیت زیادی به وجود یک سیستم زهکشی مناسب در خاک داده می‌شود.
مدت زمان رشد برنج
مختلف بودن انواع بذر ، شرایط رشد و روش‌های کشت، می‌توانند بر زمان بلوغ گیاهان تأثیر بگذارند. در برنامه کاشت برنج، بیشتر ارقام نیازمند 105 تا 150 روز از کاشت تا برداشت هستند.
با این حال، برخی از ارقام دیررس ممکن است تا 180 روز زمان نیاز داشته باشند تا به بلوغ برسند. اگر نحوه کاشت برنج به شکل نشاءکاری انجام شود، معمولاً به طور سریع‌تر به مرحله بلوغ می‌رسد.
کلام آخر
روش معمول کشت برنج در ایران به صورت نشاءکاری است و در برخی مناطق مانند جنوب کشور، روش کاشت به صورت مستقیم و خشکه‌کاری نیز متداول است.
فروشگاه حاج یوسف، متنوع ترین انواع برنج را ارائه می‌دهد، از جمله: برنج هاشمی گیلان، طارم درجه یک، صدری، و برنج دم سیاه.